گودی کمر یا لوردوز، علل، علائم و درمان
ستون فقرات در گردن، بالا و پایین کمر کمی انحنا دارد. این منحنی ها که به ستون فقرات شکلی S مانند می دهند، لوردوز (گردن و پایین کمر) و کایفوز (بالای کمر) نامیده می شود. لوردوز و کایفوز در موارد زیر به بدن شما کمک می کنند:
- جذب شوک
- حمایت از وزن سر
- تنظیم و تراز کردن سر روی لگن
- تثبیت و حفظ ساختار ستون فقرات
- حرکت و انعطاف پذیری برای خم شدن
لوردوز به منحنی عادی و طبیعی ستون فقرات شما اشاره می کند. اما اگر منحنی کمر بیش از حد به سمت داخل خمیده شده باشد، در واقع تعقر بیش از حدی در پایین کمر ایجاد شده باشد، لوردوز یا گودی کمر نامیده می شود. لوردوز می تواند بر پایین کمر و گردن شما تأثیر بگذارد. لوردوز می تواند فشار بیش از حد بر ستون فقرات ایجاد کند که باعث درد و ناراحتی می شود. اگر لوردوز شدید باشد و بدون درمان رها شود می تواند توانایی راه رفتن فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان لوردوز به این که انحراف منحنی تا چه حد جدی است و همچنین دلیل ایجاد لوردوز بستگی دارد. اگر در زمان خم شدن به جلو منحنی کمر شما خود به خود در حالت عادی قرار می گیرد این مسئله مشکل پزشکی خاصی تلقی نمی شود و شما احتمالا می توانید وضعیت خود را با فیزیوتراپی و تمرینات روزانه مدیریت کنید.
اما اگر انحنا در زمان خم شدن هم در همان وضعیت باقی بماند، باید به پزشک مراجعه کنید.
علل شایع لوردوز
لوردوز می تواند در تمام سنین رخ دهد. شرایط و عوامل خاصی می تواند خطر ابتلا به لوردوز را افزایش دهد. این عوامل شامل:
سرخوردگی مهره ها (Spondylolisthesis): سرخوردگی مهره ها یک وضعیت ستون فقرات است که در آن یکی از مهره های قسمت پایینی ستون فقرات روی مهره ی زیرینش لیز می خورد. سرخوردگی مهره ها معمولا با روش های درمانی یا جراحی درمان می شود.
آکندروپلازی (Achondroplasia): آکندروپلازی یکی از رایج ترین انواع کوتاه قامتی است.
پوکی استخوان (Osteoporosis): پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است که باعث کاهش تراکم استخوان می شود که خطر شکستگی را افزایش می دهد.
استئوسارکوما (Osteosarcoma): استئوسارکوما یک سرطان استخوانی است که به طور معمول در استخوان ران یا درشت نی در نزدیکی زانو یا استخوان بازو در نزدیکی شانه رشد می کند.
چاقی (Obesity): چاقی یک بیماری همه گیر در جهان است. چاقی باعث می شود افراد در معرض خطر بیشتری برای بیماری های جدی مانند دیابت نوع 2، بیماری های قلبی و سرطان قرار گیرند.
انواع لوردوز چیست؟
لوردوز در پایین کمر
لوردوز در قسمت پایین ستون فقرات کمری، شایع ترین نوع لوردوز است. ساده ترین راه برای بررسی این شرایط این است که روی یک سطح صاف به پشت دراز بکشید. شما باید بتوانید دست خود از قسمت پایین خود عبور دهید و تقریبا کل فضای خالی در این حرکت پر می شود.
شخصی که دچار لوردوز است در این حالت فاصله ای بین کمر خود و سطح دارد. اگر فرد دچار انحنای زیاد باشد در زمان ایستادن یک قوس C مانند در پایین کمرش دیده می شود. و از دیدگاه کناری، شکم و باسن این افراد حالت بیرون زدگی داند.
لوردوز گردن
در ستون فقرات سالم، گردن شما باید مانند C بسیار عریض باشد، در حالی که انحنا به سمت پشت گردن است. لوردوز گردن زمانی رخ می دهد که ستون فقرات شما در ناحیه گردن انحنای غیرطبیعی داشته باشد.
انحنای غیرطبیعی می تواند به این معنی باشد که:
- انحنای بیش از حد وجود دارد.
- جهت انحنا در جهت اشتباه قرار دارد، به این حالت لوردوز گردن برعکس گفته می شود.
- منحنی به سمت راست حرکت کرده است.
- منحنی به سمت چپ حرکت کرده است.
علائم لوردوز چیست؟
شایع ترین علامت لوردوز درد عضلانی است. هنگامی که انحنای ستون فقرات شما غیر طبیعی باشد، عضلات شما در جهات مختلف کشیده می شوند و سبب می شود که دچار گرفتگی یا اسپاسم شوند. اگر دچار لوردوز گردن هستنید ممکن است این درد به گردن، شانه ها و قسمت بالای کمر شما گسترش یابد. شما همچنین ممکن است در گردن یا کمر خود محدودیت حرکت احساس کنید.
همانطور که در بالا هم مطرح شد، شما می توانید لوردوز را با خوابیدن روی یک سطح صاف و عبور دست خود از زیر کمر یا گردن بررسی کنید. اگر فضای زیادی وجود دارد و یا اگر به راحتی دست خود را عبور می دهید احتمالا دچار لوردوز هستید.
در صورتی که علائم دیگری را تجربه می کنید، به پزشک مراجعه کنید، مثلا:
- بی حسی
- مور مور
- درد شک الکتریکی
- کنترل ضعیف مثانه
- ضعف
- مشکل در حفظ کنترل عضلانی
این ها ممکن است علائم یک وضعیت جدی تر مانند گیرافتادگی عصبی باشند.
لوردوز در کودکان
اغلب لوردوز در دوران کودکی بدون علت به وجود می آید. این حالت لوردوز نوجوان خوش خیم نامیده می شود. لوردوز نوجوانان زمانی اتفاق می افتد که عضلات اطراف لگن فرزند شما ضعیف و یا کشیده می شوند. لوردوز نوجوانان معمولا در طی رشد فرد تصحیح می شود.
لوردوز همچنین می تواند نشانه ای از دررفتگی لگن باشد، به خصوص اگر فرزند شما دچار تصادف با اتومبیل شده و یا از جایی افتاده باشد.
سایر شرایطی که می تواند در کودکان لوردوز ایجاد کند معمولا به سیستم عصبی و مشکلات عضلانی ارتباط دارد. این شرایط نادر هستند و عبارتند از:
- فلج مغزی
- مهره شکاف (myelomeningocele)، یک بیماری ارثی است که در آن طناب نخاعی در یک شکاف در بین استخوان های کمر گیر می افتد.
- دیستروفی عضلانی، یک گروه از اختلالات ارثی است که باعث ضعف عضلانی می شوند.
- آتروفی عضلانی ستون فقرات، یک بیماری ارثی است که سبب حرکت غیر ارادی می شود.
- آرتروگریپوزیسarthrogryposis))، یک مشکل مادزادی است که در آن که مفاصل نمی توانند به اندازه طبیعی حرکت کنند.
لوردوز در زنان باردار
بسیاری از زنان باردار دردکمر را تجربه می کنند و نشانه هایی از لوردوز، بیرون زدگی شکم و باسن را نشان می دهند. اما تحقیقات نشان می دهد که لوردوز در دوران بارداری، در واقع تغییرات ستون فقرات شماست چرا که ستون فقرات مجبور است مرکز ثقل خود را تنظیم کند.
به طور کلی درد کمر ممکن است به علت تغییر جریان خون در بدن شما باشد، و درد به احتمال زیاد پس از زایمان از بین می رود.
لوردوز چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک به سابقه پزشکی شما نگاهی می اندازد، معاینه فیزیکی انجام می دهد، و در مورد علائم دیگر برای کمک به تعیین اینکه آیا شما لوردوز دارید، سوالاتی می پرسد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک از شما می خواهد که به جلو و بغل خم شوید. پزشک بررسی می کنند که:
- آیا منحنی انعطاف پذیر است یا خیر
- محدوده حرکت شما
- آیا ستون فقرات شما تنظیم شود
- آیا اختلالاتی وجود دارد
پزشک همچنین ممکن است سوالاتی از قبیل:
- چه زمان متوجه انحنای بیش از حد در کمر خود شدید؟
- آیا انحنا بدتر شده است؟
- آیا منحنی تغییر شکل می دهد؟
- کجا احساس درد میکنید؟
پس از تشخیص علل احتمالی، پزشک آزمایش هایی از جمله اشعه X ستون فقرات را انجام خواهد داد تا زاویه منحنی لوردوتیک شما را چک کند. پزشک شما بر اساس زاویه انحنا و سایر عوامل مانند قد، سن و وزن بدن شما وجود لوردوز را تشخیص خواهد داد.
نحوه درمان گودی کمر
اکثر افراد مبتلا به لوردوز نیاز به درمان پزشکی ندارند، مگر اینکه مورد شدید باشد. درمان لوردوز بستگی به شدت انحنا و وجود علائم دیگر دارد.
گزینه های درمان عبارتند از:
- دارو، برای کاهش درد و تورم
- ورزشهای تقویتی روزانه برای تقویت عضلات و دامنه حرکات
- کاهش وزن، برای کمک به وضعیت بدن
- بریس ها، در کودکان و نوجوانان
- جراحی، در موارد شدید با نگرانی های دستگاه عصبی
- مکمل های غذایی مانند ویتامین D
چشم انداز لوردوز چیست؟
در اکثر افراد، لوردوز باعث مشکلات قابل توجهی در سلامت انسان نمی شود. اما حفظ سلامت ستون فقرات سالم مهم است زیرا ستون فقرات مسئولیت زیادی در تحرک و انعطاف پذیری ما را بر عهده دارد. عدم درمان لوردوز می تواند منجر به ناراحتی در دراز مدت و افزایش خطر مشکلاتی شود در:
- ستون فقرات
- کمربند لگن
- پاها
- اعضای داخلی
